احياي نظام مشاوره در مدارس ابتدايي كشور؛نصيحت كافي نيست

    به وجود آمدن عادات و رفتار غلط در سنين كودكي اگر به شكل و شيوه صحيح برطرف نگردد در دوران نوجواني و جواني اين مسائل و مشكلات به شكل حادتري آشكار مي شود. امروزه جوانان ما از مسائل و مشكلاتي همچون ياس و نااميدي ، سرخوردگي ، افسردگي ، اضطراب ، دلزدگي از تحصيل ، گرايش به مصرف مواد مخدر همانند انواع قرص ها و داروهاي مرگ آفرين ، گرايش ارتباط با جنس مخالف به شيوه هاي غلط و بسياري از موارد ديگر رنج مي برند. در حالي كه به گفته كفاش مديركل برنامه ريزي و امور فرهنگي و مشاوره وزارت آموزش وپرورش 32 درصد دانش آموزان از نوعي مشكل اجتماعي رواني رنج مي برند نظام مشاوره در مدارس ابتدايي كشور احيا مي شود. با توجه به حساسيت دوران ابتدايي و شكل گيري روحيات و اصول رفتاري دانش آموزان در اين سنين مشاوره در مقطع ابتدايي در جهت برطرف كردن مشكلات روحي رواني دانش آموزان و آموزش آگاهي هاي لازم به آنها و خانواده هايشان صورت خواهد گرفت .
    در اين رابطه مدير يك دبستان مي گويددر سال هاي گذشته معلمين به صورت تجربي و استفاده از تجربيات خود و ساير معلمان مشاوره دانش آموزان را به عهده داشته اند به نظر من معلم هر كلاس با شناختي كه از خصوصيات اخلاقي دانش آموزان در طول سال پيدا مي كند همچنين آشنايي با خانواده ها، بهتر از هركس ديگري مي تواند اين نقش را ايفا كند اما اگر اين كار معلمين با آموزش همراه شود بازدهي بيشتري را خواهد داشت .
    مشاور يك مدرسه نيز در اين باره اضافه مي كند: با توجه به اهميت دوران ابتدايي ايجاد فرهنگ مشاوره عملي است قابل تقدير، زيرا بيشتر مشكلاتي كه دانش آموزان در مقاطع بالاتر با آن روبرو هستند همان مسائل حل نشده دوران كودكي است كه در سنين نوجواني و جواني به شكل حادتري خود را نشان مي دهند بنابراين اين فرهنگ بايد در ميان خانواده و مدرسه نهادينه شود. با همكاري خانواده و مدرسه مي توان مشكلات كوچك روحي و رواني دانش آموزان را حل يا از شدت آنها كم كرد.
    شكل گيري ذهنيت كودكان از اعمال درست يا غلط و عكس العمل هاي آنان از اين گونه رفتارها در سنين بالاتر، توجه به اين دوره سني توسط والدين و اولياي مدرسه ضرورتي اجتناب ناپذير به نظر مي رسد.
    دكتر فرهاد فدايي روانشناس با اشاره به اهميت و حساسيت اين دوران مي گويد: دوران كودكي ، دوراني است كه رشد سريع صورت مي گيرد و هر روز دگرگوني هايي را از نظر جسمي و رواني براي كودك ايجاد مي كند. محيط مدرسه نيز جايي است كه كودك تعامل هاي اجتماعي را براي نخستين بار تجربه مي كند، بسياري از مشكلات فردي و خانوادگي كودك در رفتارهاي وي در مدرسه منعكس مي شودبراي نمونه پيشرفت تحصيلي ، ارتباط با همكلاسان ، ارتباط با اولياي مدرسه ، گوشه گيري و ترس همه از مواردي است كه بايد مورد توجه مربيان آموزشي قرار گيرد. برقراري نظام مشاوره در مدارس ابتدايي گام قابل ستايشي است كه اجازه مي دهد مشكلات رواني و خانوادگي و اجتماعي كودكان كشف شود. ابتدا با همكاري آموزگاران و والدين كودك ، موضوعات ارزيابي شود و در حد امكان برطرف شود و در صورت نياز به اقدامات تخصصي توصيه براي مراجعه به روانپزشك چه براي كودك و چه براي كل خانواده به عمل آيد بدين ترتيب نظام مشاوره در مدارس ابتدايي مي تواند يكي از نخستين سطوح بهداشت رواني در كشور باشد و اقدامي قابل تحسين است .
    شيوه هاي گوناگون مشاوره صرفاص نصيحت و صحبت هاي معمولي نيست . آگاهي و آموزش به افرادي كه به كار مشاوره مشغولند از خواسته ها و علايق كودكان مي تواند در جهت پيشبرد كار مشاوره مثمرثمر واقع شود.
    دكتر فدايي درباره شيوه و عملكرد اين نوع روش ها مي افزايد: در صورتي كه مشاور به روش هاي تشخيصي و درماني مربوط به كودكان آشنايي داشته باشد كاربرد متون مختلف هنري و سرگرمي مي تواند نه تنها به آشكار شدن آسيب شناسي ها كمك كند بلكه وسيله يي در جهت درمان آنها است . استفاده از نمايشنامه هايي كه در آن كودكان بتوانند نقش هاي گوناگون در خانواده ايفا كنند از روش هاي جالب براي بيرون ريختن احساسات و عواطف سركوفته كودكان است نمايشنامه هايي كه كودكان در آن نقش قهرمانان ملي و مفاخر ملي را بازي كنند مي تواند در ايجاد هويت مثبت و همانندسازي جنبه مفيدي داشته باشد.
    آنچه مسلم و روشن است احتياج امروز مدارس به ايجاد نظام مشاوره در مدارس ابتدايي و حتي مقاطع راهنمايي و دبيرستان است . يك مشاور اگرچه نمي تواند كل مسائل روحي و رواني دانش آموزان را به سرعت حل كند اما با كمك خانواده و دادن آموزش و آگاهي به آنان از شدت بسياري از مشكلات كاسته مي شود.
    بهره گيري از استعدادهاي دانش آموزان و خواسته هايشان در قالب هنرهايي مانند نمايش ، موسيقي ، ورزش و... علاوه بر شكوفايي استعدادهاي آنان مي تواند در اين راه موثر باشد و در تبديل كردن فضاي مدرسه به فضايي شادتر نقش مهمي را ايفا كند، تا حداقل كودكي كه در خانه با مشكلات خانوادگي مانند جدايي والدين ، فقر، اعتياد، كودك آزاري و... روبروست به مدرسه به عنوان خانه دوم و مكاني امن و مورد اعتماد نگاه كند و ساعاتي را فارغ از همه آن مشكلاتي كه در خانه با آن روبروست با آسايش خاطر بيشتري سپري كند و همچنين اميدوار باشد كه براي كاستن از مشكلات او توسط مسوولين مدرسه و در نهايت همراهي والدين تلاش مي شود.